اَفَلایَنظُرونَ اِلیَ الاِبِلِ کَیفَ خُلِقَت؟!

آیا تا بحال به شتر توجه کردین ببینین خلقتش چه شکلیه؟ بقیه چیزا چه طور؟

اَفَلایَنظُرونَ اِلیَ الاِبِلِ کَیفَ خُلِقَت؟!

آیا تا بحال به شتر توجه کردین ببینین خلقتش چه شکلیه؟ بقیه چیزا چه طور؟

۸۴ مطلب با موضوع «شیرینی تامل روایت» ثبت شده است

وقتی دبیرستانی بودم، خدا لطف کرده بود و در کلاس‌های یادگرفتن معارف دینی شرکت می‌کردم. متاسفانه بعد از قبول شدن در دانشگاه دانش دینی‌ام افزوده نمی‌شد. هرچه داشتم و بلد بودم در یک اندازه‌ی ثابت باقی‌مانده بود. متاسفانه، در جامعه‌ی مثلا اسلامی ما، یاد گرفتن معارف دینی صرفا محدود می‌شود به رفتن به پای منبر و برداشت‌های شخصی. در حالی که در مورد دین هم می‌بایست مانند دروس و آموزش‌های دیگر پیگیری نمود. حقیقتا آنچه که اهل بیت علیهم‌السلام خواسته‌اند این است که معارف مربوط به دین‌مان را به خوبی بیاموزیم.

خیلی خوشحالم که می‌توانم دوباره این قسمت مهم از زندگی‌ام را که مدتی به خاطر درس‌های دانشگاهی دور باقی‌مانده بود را پیگیری کنم. اینجا خلاصه‌ای از مطالبی که در جلسه‌ی هفتگی اسکایپی که می‌روم یاد می‌گیرم را می‌گذارم که هم بعدا بتوانم مرور کنم و هم اگر کسی راهش به اینجا با جست‌وجویی کج شد به درد او هم بخورد.

 

۱۳۹۵۱۰۲۵

حدیث ۶ باب ثواب‌الهدایة و تعلیم کتاب بحار‌الانوار جلد دوم

تفسیر الامام علیه‌السلام. قال ابو محمد العسکری علیه‌السلام قال علی بن الحسین علیه‌السلام:

أوحی الله الی موسی: حببنی الی خلقی، و حبب خلقی الی، فقال موسی: یا رب کیف أفعل؟ قال: ذکرهم آلائی، و نعمائی لیحبونی، فلا ترد آبقا عن بابی،او ضالا عن فنائی. ان ذلک أفضل لک من عبادة مائه سنة، یصام نهارها، و یقام لیلها، قال موسی: من هذا العبد الآبق منک؟ قال الله: المتمرد، قال: فمن الضال عن فنائک؟ قال: الجاهل بامام زمانه، و الغائب عنه بعد ما عرفه، الجاهل بشریعة دینه، تعرفه شریعته، و ما یعبد به ربه تعالی، و یتوصل به الی مرضاته

قال علی بن الحسین علیه‌السلام فأبشروا علماء شیعتنا بالثواب الأعظم و الجزاء الاوفر

 

تفسیر امام حسن عسکری علیه‌السلام. امام حسن عسکری علیه‌السلام فرمودند که امام زین‌العابدین علی‌بن الحسین علیه‌السلام فرمودند:

خدای تعالی به موسی بن عمران (ع) وحی کرد: ای موسی! مرا به مخلوقم و آنان را نسبت به من مهربان کن! حضرت موسی (ع) عرض کرد: پروردگارا چگونه مهربان کنم؟ خطاب رسید: نعمتهای ظاهری و باطنی مرا برای ایشان بازگو کن تا مرا دوست بدارند و هیچ بنده‌ی فراری را از در خانه من و هیچ گمراهی را از آستانه من بازمگردان که این عمل برای تو از عبادت یک سال که روزها روزه بداری و شبهایش را نماز بگزاری بالاتر است. موسی (ع) عرض کرد: پروردگارا! این بنده فراری کیست؟ خطاب رسید: آن بنده‏ای است که از فرمان من سرکشی کند. عرض کرد: پس آن که از آستانه تو راه را گم کرده و آن گمراه کیست؟ فرمود: کسی که امام زمانش را نشناسد و پس از شناخت او نیز به حضور او نرسد و به احکام دینش آشنا نگردد، در حالی که احکام دین و آنچه را که بدان وسیله خدا را عبادت کند و آنچه را که باعث خشنودی پروردگار است برسد به او شناسانده است.

امام سجاد علیه‌السلام فرمودند:  پس بشارت باد بر علمای شیعیان ما عظیم‌ترین ثواب و بهترین پاداش

 

نکات پیرامون حدیث:

به ابتدای حدیث توجه کنید که می‌فرماید:« قال ابو محمد العسکری علیه‌السلام قال علی بن الحسین علیه‌السلام»

سوال: چرا امام حسن عسکری علیه‌السلام که راوی حدیث هستند، حدیث را ارجاع می‌دهند به جد بزرگوارشان؟ چه نکته‌ای وجود دارد که ایشان این حدیث را از جدشان نقل می‌کنند؟

پاسخ: اولین دلیل اهمیت نقل روایت است. چیزی که در جامعه‌ی ما متاسفانه کمرنگ شده خواندن حدیث است. در گذشته جلساتی برگزار می‌شده که علما حضور می‌یافتند و بدون هیچ شرح و بحثی صرفا حدیث می‌خواندند. فقط حدیث می‌خواندند! برای مثال کتاب‌های امالی شیخ مفید، امالی شیخ صدوق، امالی شیخ طوسی را می‌توان نام برد. (امالی جمع املاء است. عالم حدیث را املاء می‌کرده و شاگردان می‌نوشتند. کسی برداشتش را از حدیث بیان نمی‌کرده و توضیح و بسط نمی‌داده) این جلسات از نظر حفظ سند اهمیت داشته است.

امام سرچشمه‌ی وحی است و ما به گرد نعل اسب پای امام معصوم هرگز نمی‌رسیم، اینکه امام حدیث نقل می‌کردند اهمیت این امر را می‌رساند.

دومین دلیل این است که امام به ما می‌خواهند امانتداری در علم را بیاموزند. ما باید حق علم را بجا بیاوریم. اگر چیزی از استادمان یاد گرفتیم نباید به نام خودمان آن را به دیگران یاد بدهیم. اگر مطلب زیبایی را از کسی آموختیم باید حق علم را ادا کنیم حتی اگر خودمان عالم باشیم و صاحب نظر، چون مطلبی را از کسی دیگر یاد گرفته‌ایم باید او را نیز یاد کنیم.

سومین دلیل. این صحبت امام به ما می‌آموزد این که با یک روایت طلایی روبه‌رو هستیم. روایت طلایی روایتی است که سلسة‌الذهب است. یعنی امام معصوم از قول امام معصوم نقل می‌کند (در برخی روایات به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم و ملائکة‌الله نیز می‌رسد).

روایت طلایی چه نکته‌ای دارد؟ نکته‌اش این است که از لحاظ سطح معرفتی بسیار عمیق است چرا که راجع به مطالبی است که مورد گفت‌وگوی حداقل دو معصوم بوده است!

 

بخش اول حدیث: حببنی الی خلقی، و حبب خلقی الی ( مرا نزد خلقم محبوب کن و آنان را نزد من محبوب گردان)

این مهم‌ترین درس برای مربیان است، چرا؟ خداوند با وجودی که عالم بر همه چیز است و از گناهان بندگانش باخبر است از موسی می‌خواهد که کاری کند که بندگان خدا را دوست داشته باشند.*

اگر با کسی رو به‌رو شدیم که بیگانه از خدا بود. نباید بد برخورد کنیم و از عذاب‌هایی که انتظار او را می‌کشد حرف بزنیم. باید از مهربانی‌ها‌ی خدا و الطاف او بگوییم. کاری کنیم که دوستی خدا را احساس کند.**

جملات انتهایی حدیث.   ... الجاهل بامام زمانه و الغائب عنه بعد ما عرفه، الجاهل بشریعة دینه، تعرفه شریعته، و ما یعبد به ربه تعالی، و یتوصل به الی مرضاته ... (کسی که امام زمانش را نشناسد و پس از شناخت او نیز به حضور او نرسد و به احکام دینش آشنا نگردد، در حالی که احکام دین و آنچه را که بدان وسیله خدا را عبادت کند و آنچه را که باعث خشنودی پروردگار است برسد به او شناسانده است.)

اگر می‌خواهیم کاری کنیم، باید به معرفی امام زمان علیه‌السلام بپردازیم. اگر مردم با مهربانی‌های آن آقای بزرگوار آشنا شوند، رابطه‌ی شان با خدا صمیمی می‌شود.

*ـ اگر مربی یا معلم شدیم و ولی یک دانش‌آموزی آمد و از وضعیت درسی فرزندش پرسید، نباید مشکلات و نقاط ضعف فرزندش را بگوییم. بلکه باید خوبی‌هایش را بگوییم. همچنین، خوبی‌های اولیا را برای فرزندان بگوییم و بین آن‌ها مودت ایجاد کنیم. این را از کجا می‌گوییم: در آیةالکرسی داریم: الله ولی الذین‌آمنوا ... خدا ولی کسانی است که ایمان آورند. خدا از پیامبرش می‌خواند که میان او و بندگانش محبوبیت و دوستی ایجاد کند. در حالی که موسی می‌تواند عیب‌ها و مشکلات بندگان را برای خدا بازگو کند.

**ـ یکی از رموز موفقیت فرقه‌های صوفی این است که صرفا از مهربانی‌های خدا می‌گویند و سعی به جذب مردم دارند. می‌گویند فقط خوبی و پاداش است و هرکس به فراخور حالش پاداش بیش‌تر دریافت می‌کند. با این شیوه جلسات‌شان را رونق می‌بخشند در حالی که می‌دانیم عقاب و عذاب الهی هم وجود دارد.

چند روز پیش به یکی از دفترهای قدیمی‌ام سر زدم و حدیث زیر را که قبلا آنجا نوشتم را دیدم. متاسفانه منبعش را نقل نکردم و از این‌رو نمی‌دانم منبعش کجاست. ولی خواندنش به دل می‌نشیند. ان‌شاءالله منبع‌اش را که پیدا کردم اینجا قرار می‌دهم.


امام رضا علیه‌السلام می‌فرمایند:


به زمان اهمیت دهید.

ساعتی را برای صحبت با خدا قرار دهید.

ساعتی را برای امر معاش و امور اقتصادی

ساعتی برای گفت‌وگوی‌های احتماعی و علمی

ساعتی برای لذت‌های مادی زندگی قرار دهید.


اگر چهارمی را نداشته باشید توان ندارید که بقیه‌ٔ کارها را انجام دهید.

قال رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم: مَن أمر بِالمعروف اَو نهی عَن مُنکر او دَلّ علی خَیر او اِشارَ بِه فَهو شریک و مَن أمر بسوء اَو دلَ علیه اَو اِشار بِه فَهو شریک.


پیامبر خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم می‌فرمایند: کسی که امر به معروف یا نهی از منکر کند و یا اینکه راهنمای خیر باشد و یا به آن اشاره کند در (ثواب) آن شریک است. آن کسی که دستور به کار بدی دهد و یا به آن کار بد راهنمایی کند و یا به آن اشاره نماید در (گناه) آن شریک است.


خصال شیخ صدوق صفحه ۱۴۹ حدیث ۱۳۱



روی عن الصادق علیه‌السلام أنه قال لبعض أصحابه:« کن لما لاترجوا أرجی منک لماترجو، فان موسی بن عمران خرج لیقتبس لأهله نارا، فرجع الیهم و هو رسول نبی، فأصلح الله تبارک و تعالی أمر عبده و نبیه موسی فی لیلة، و هکذا یفعل الله تعالی بالقائم علیه السلام، الثانی عشر من الأئمة، یصلح الله أمره فی لیلة، کما أصلح أمر موسی علیه‌السلام، و یخرجه من الحیرة و الغیبة الی نور الفرج و الظهور»

روایت می‌شوداز امام صادق برای برخی از اصحاب ایشان:«به چیزی که امید نداری، بیش‌تر از چیزی که بدان امیدواری امید داشته باش. به درستی که موسی بن عمران برای به دست آوردن آتشی برای اهلش خارج شد، پس نزد ایشان بازگشت درحالی که رسول و پیامبر شده بود. پس خداوند تبارک و تعالی امر بنده‌اش و پیامبرش موسی را در یک شب اصلاح کرد، و خداوند تعالی این‌چنین برای قائم، دوازدهمین از ائمه، انجام می‌دهد. امر (ظهور) او را در یک شب اصلاح می‌کند، همان‌طوری که امر موسی علیه‌السلام را در یک شب اصلاح نمود و او را از سرگردانی و غیبت به نور فرج و ظهور خارج می‌کند.»

البرهان فی التفسیر القرآن، جلد ۴ صفحه ۲۴۹

فقال رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌وآله وسلم:

یا علی، لاتشاورن جباناً فانه‌و یضیق علیک المخرج، لا تشاورن البخیل فانه‌و یقصر بک عن غایتک و لاتشاورنَ حریصاً فانه‌و یزین لک شرهاً واعلم یا علی انّ الجبن و البخل و الحرص غریزة واحدة یجمعها سوء الظن بالله

رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلم فرمودند:

یا علی با ترسو مشورت نکن که راه را برتو می‌بندد، با بخیل مشورت نکن که همت تو را کوتاه می‌کند و با حریص مشورت نکن که جمع‌کردن مال را در نظرت جلوه می‌دهد. ای علی، بدان که ترس و بخل و حرص از یک طبیعت هستند که بدگمانی به خدا سرچشمه‌ی آن‌هاست.

خصال شیخ صدوق، صفحه ۱۲۲ حدیث شماره ۵۳

امام صادق علیه السلام:

 

مَن احتمل الجفا لم یشکر النعمة

 کسی که جفا و بی احترامی را تحمل کند، نعمت را شکر نمی‌کند.

مَن لَم تَغضبة الحفوَ لَم یشکر النعمة

 کسی که ناسپاسی از حقش او را خشمگین نکند، شکر نعمت را هم نخواهد کرد.


خصال شیخ طوسی صفحه 68 حدیث 32 و 33


امام علی علیه‌السلام:


هرکس دانش را زیاد مرور و بررسی کند، آنچه را آموخته فراموش نمی‌کند و آنچه را هم که نمی‌داند می‌آموزد.


غررالحکم حکمت ۱۰۷۵۸


امام علی علیه السلام: 

هرکس به کار غیرمهم مشغول شود، کار مهم تر را تباه و ضایع میکند.


الحیاة جلد یک صفحه 308


تذهیب

امام علی علیه‌السلام می‌فرمایند:


لِکُلِّ شَیئٍ زَکاةُ وَ زَکاةُ العَقلِ احتَمالُ الجِهال


برای هر چیزی زکاتی است و زکات عقل، تحمل نادانان است.


تصنیف غررالحکم و دررالکلم صفحه ۵۹ حکمت ۵۲۷


امام علی علیه السلام:


بهترین صفت انسان کریم، تغافل و بی خبر وانمود کردن خود است از آنچه می داند.


غررالحکم حکمت 3256